Hơn 430 triệu tấn nhựa được sản xuất mỗi năm, hai phần ba trong số đó bị vứt bỏ chỉ sau một lần sử dụng, 11 triệu tấn nhựa đã xâm nhập vào đại dương, 200 triệu tấn ước tính đã chảy qua môi trường biển...

Theo Nikola Simpson, Trưởng phòng thí nghiệm máy gia tốc kinh tế xanh của Barbados và Đông Caribe, với tốc độ sản xuất hiện tại, sẽ có nhiều nhựa hơn cá trong đại dương vào giữa thế kỷ này.

Chương trình Môi trường của Liên Hợp Quốc quyết tâm giúp thế giới ngăn chặn một tương lai thảm khốc như vậy. Báo cáo mới của UNEP , “Tắt vòi: Làm thế nào thế giới có thể chấm dứt ô nhiễm nhựa và tạo ra một nền kinh tế tuần hoàn,” vạch ra kế hoạch giảm 80% rác thải nhựa toàn cầu trong vòng hai thập kỷ.

Dưới đây là năm lý do tại sao thế giới cần đánh bại ô nhiễm nhựa — và cách mọi người có thể hành động để bảo vệ hành tinh của chúng ta cho các thế hệ mai sau.

1. NHỰA Ở MỌI NƠI.

Từ Philippines đến Bắc Cực đến Great Pacific Garbage Patch khét tiếng , nhựa ở khắp mọi nơi. Nó có nhiều dạng khác nhau, từ lưới đánh cá tổng hợp đến các vật dụng sử dụng một lần như chai nước và túi đựng rác.

Nếu tất cả rác thải nhựa trong đại dương được thu gom, nó sẽ lấp đầy 5 triệu container vận chuyển. Nói cách khác, có đủ nhựa trong đại dương để trải dài 30.000 km (18.640 dặm) nếu đặt từ đầu này đến đầu kia. Điều đó tương đương với một chuyến đi từ Thành phố New York đến Sydney, Úc.

Và bởi vì nhựa hoàn toàn không thể phân hủy được, nó chỉ đơn giản là vỡ ra thành các mảnh nhỏ hơn và nhỏ hơn theo thời gian, tạo ra thứ được gọi là vi nhựa hoặc nhựa nano.

Agustina Besada, đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của Unplastify, một tổ chức có trụ sở tại Buenos Aires, Argentina, cam kết chấm dứt ô nhiễm nhựa, cho biết: “Nó hoàn toàn không thể phá hủy được. “Đối với tôi, đó là vấn đề của thiết kế hệ thống.”

2. NHỰA GÂY HẠI CHO SỨC KHỎE VÀ HỆ SINH THÁI CỦA CHÚNG TA.

Mặc dù có kích thước rất nhỏ, nhưng vi nhựa và nhựa nano gây ra mối đe dọa lớn đối với sức khỏe con người và sức khỏe của các hệ sinh thái quan trọng.

Besada giải thích: “Những hạt vi nhựa này hoạt động như những miếng bọt biển nhỏ và có rất nhiều hóa chất khác nhau được hấp thụ. “Tất cả những điều này [ảnh hưởng] đến hệ thống y tế của chúng ta [và có thể gây ra] những thay đổi về nội tiết.”

Chúng cũng xâm nhập và làm ô nhiễm mọi nơi trên hành tinh, từ những thứ hàng ngày như quần áo và đồ giặt của chúng ta đến những nơi đáng chú ý như đỉnh núi Everest hay đáy đại dương.

Simpson nói: “Khi xử lý nhựa, “không có cái gọi là 'bỏ đi', bởi vì mọi thứ phải đi đâu đó. “Nó ở trong điện thoại của bạn, trong thẻ tín dụng của bạn, trong quần áo của bạn. … Bây giờ nó đã ở trong máu của bạn.”

Khi bạn xem xét “tác động của nhựa đối với sức khỏe con người,” cô ấy nói thêm, “một số trong số chúng có liên quan đến khả năng gây ung thư.”

Và không chỉ con người đang bị tác động tiêu cực; hệ sinh thái đại dương cũng bị tổn hại. Besada lưu ý rằng nhựa đã được chứng minh là có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở động vật, điều này có tác động nghiêm trọng không chỉ đối với chuỗi thức ăn của chúng ta mà còn đối với các cộng đồng dựa vào các hệ sinh thái đó để kiếm sống.

3. ĐÁNH BẠI Ô NHIỄM NHỰA: TÁI SỬ DỤNG, TÁI CHẾ, ĐỊNH HƯỚNG LẠI.

Hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu đầy tham vọng của UNEP là giảm 80% chất thải nhựa trong hai thập kỷ tới. Những thay đổi mà chúng ta cần thực hiện với tư cách là người tiêu dùng là cần thiết, phù hợp túi tiền và có thể đạt được bằng cách thực hiện ba bước chuyển đổi thị trường.

Theo báo cáo “Turning off the Tap” của UNEP, loại bỏ các loại nhựa phổ biến không cần thiết như bao bì quá mức là bước đầu tiên. Ví dụ, tái sử dụng các chai có thể nạp lại, ngoài việc tăng cường tái chế và chuyển sang các lựa chọn thay thế xanh hơn, là một trong những khuyến nghị của báo cáo.

“Nếu chúng ta có thể giảm sản xuất, điều đó sẽ giúp ích đáng kể. Và sau đó hy vọng rằng, khi thay đổi hành vi tăng lên, chúng tôi sẽ sử dụng các giải pháp thay thế hoặc chúng tôi quay lại những gì chúng tôi đã sử dụng trong quá khứ,” Simpson nói.

Besada cho biết thêm: “Chúng tôi cần xác định đâu là loại nhựa mà chúng tôi vẫn cần và chúng tôi cần cải thiện cơ sở hạ tầng để tái chế. … Chúng tôi không thể [chỉ] dựa vào việc tái chế để khắc phục vấn đề.”

Không phải tất cả các loại nhựa đều được làm giống nhau. Vì vậy, xác định loại vật liệu nào có thể được tái chế — và ở đâu — là điều quan trọng. Besada giải thích rằng nhiều lý do kinh tế, xã hội và văn hóa, bao gồm cả cơ sở hạ tầng, là một phần lý do tại sao việc tái chế không phải lúc nào cũng lý tưởng.

Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang các giải pháp thay thế nhựa ít gây hại hơn cho môi trường sẽ giúp ích, mà báo cáo mô tả là định hướng lại và đa dạng hóa.

4. TỪ BỎ NHỰA GIÚP TIẾT KIỆM TIỀN VÀ TẠO VIỆC LÀM.

Với rủi ro tài chính hàng năm ước tính là 100 tỷ USD đối với các doanh nghiệp xử lý chất thải, tính tuần hoàn trong nhựa - hay nói một cách đơn giản là sử dụng nhựa hiệu quả hơn - có thể tiết kiệm 4,5 nghìn tỷ USD chi phí môi trường và xã hội trong 17 năm tới, như được nhấn mạnh trong báo cáo của UNEP.

Theo báo cáo, quá trình chuyển đổi cũng sẽ tạo ra hàng trăm nghìn cơ hội, thu nhập và đổi mới vào năm 2024. Đó là 700.000 việc làm bổ sung và cải thiện sinh kế cho hàng triệu người lao động ở các nước đang phát triển có liên quan trực tiếp đến nhựa có tuổi thọ ngắn.

Tuy nhiên, sẽ cần rất nhiều việc phải làm để quản lý 100 triệu tấn nhựa từ các sản phẩm có tuổi thọ ngắn hàng năm vào năm 2040. Nếu các chính sách của chính phủ không hỗ trợ chuyển đổi từ sản xuất nhựa và tiêu thụ quá mức, các quốc gia sẽ rơi vào tình trạng chao đảo với 227 triệu theo báo cáo, quản lý tấn nhựa so với 40 triệu tấn.

Với bao bì nhựa hầu như ở khắp mọi nơi, “trung bình mỗi người sử dụng 45 kg, mà tôi nghĩ là 90 [đến 100] pound nhựa mỗi năm,” Besada nói.quay lại những gì chúng tôi đã sử dụng trong quá khứ,” Simpson nói.

Besada cho biết thêm: “Chúng tôi cần xác định đâu là loại nhựa mà chúng tôi vẫn cần và chúng tôi cần cải thiện cơ sở hạ tầng để tái chế. … Chúng tôi không thể [chỉ] dựa vào việc tái chế để khắc phục vấn đề.”

Không phải tất cả các loại nhựa đều được làm giống nhau. Vì vậy, xác định loại vật liệu nào có thể được tái chế — và ở đâu — là điều quan trọng. Besada giải thích rằng nhiều lý do kinh tế, xã hội và văn hóa, bao gồm cả cơ sở hạ tầng, là một phần lý do tại sao việc tái chế không phải lúc nào cũng lý tưởng.

Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang các giải pháp thay thế nhựa ít gây hại hơn cho môi trường sẽ giúp ích, mà báo cáo mô tả là định hướng lại và đa dạng hóa.

5. ĐỘNG LỰC TOÀN CẦU ĐỂ CHẤM DỨT Ô NHIỄM NHỰA ĐANG GIA TĂNG.

Tháng 3 năm 2022 đánh dấu một quyết định lịch sử tại phiên họp thứ năm của Hội đồng Môi trường Liên hợp quốc, trong đó tất cả 193 quốc gia thành viên Liên hợp quốc đồng ý chấm dứt ô nhiễm nhựa thông qua một thỏa thuận pháp lý ràng buộc vào cuối năm tới, Simpson, người đã đóng góp vào văn bản của hiệp ước, cho biết.

Besada lưu ý rằng tất cả các tiếng nói và các bên liên quan cần phải có sự đại diện cân bằng và làm việc theo hướng lưỡng đảng trong suốt quá trình đàm phán đang diễn ra. Kỳ họp thứ hai của Ủy ban đàm phán liên Chính phủ vừa diễn ra tại Paris.

Ngoài hành động của chính phủ, UNEP nhấn mạnh tầm quan trọng của nỗ lực nâng cao vận động chính sách và nhận thức. Các cá nhân và cộng đồng phải tiếp tục sử dụng tiếng nói của mình để nói về sự cần thiết phải chấm dứt ô nhiễm nhựa và đưa các giá trị của họ vào thực tế bằng cách hỗ trợ các doanh nghiệp nỗ lực giảm sản phẩm nhựa sử dụng một lần trong chuỗi cung ứng của họ.

Besada nói: “Tôi luôn cố gắng khuyến khích mọi người cố gắng tạo ra sự thay đổi mang tính hệ thống. Ví dụ, nếu một trường học có thể hợp tác với một tiệm bánh để ngừng đóng gói bánh quy bằng nhựa và thay vào đó bán bánh quy với số lượng lớn, cô ấy nói, thì khả năng là vô tận.

Bất cứ ai cũng có thể tham gia. Bất cứ ai cũng có thể tạo sự khác biệt tại địa phương. Bất kỳ ai cũng có thể đưa nỗ lực vận động chính sách của mình lên một tầm cao mới.

“Nếu bạn muốn ủng hộ và theo đuổi quy định, hãy làm điều đó,” Besada thúc giục. “Có rất nhiều mức độ hành động, nó chỉ phụ thuộc vào mức độ tham gia mà bạn muốn tham gia.”

Thực hiện: Trung tâm Truyền thông tài nguyên và môi trường ( Nguồn Unfoundation.org)