Khẩu hiệu của quán caphe The Books - một trong những quán tiên phong “khai tử” ống hút nhựa

“Tiếp lửa” từ những câu chuyện bảo vệ môi trường

Từ khi còn là học sinh trung học được nghe những câu chuyện về chú rùa biển mũi bị mắc phải một chiếc ống hút nhựa, câu chuyện về cô gái 12 tuổi Severn Suzuki tại Hội nghị thượng đỉnh Trái Đất tại Rio năm 1992 hay câu chuyện về hai bạn trẻ Melati và Isabel đã khởi xướng chiến dịch vận động cả hòn đảo Bali nói không với túi lông khi chỉ mới 10 và 12 tuổi. Những việc làm của các bạn nhỏ và những tấm gương bảo vệ môi trường xung quanh mình đã cho Ngọc Hân suy nghĩ “mình có thể làm điều gì đó”. 

Và khi biết, Việt Nam là một trong 5 nước có lượng rác thải nhựa thải ra biển nhiều nhất trên thế giới theo thống kê của tổ chức The Ocean Conservancy, với những dự định ấp ủ rằng sẽ làm một điều gì đó cho thành phố mà mình được sinh ra và học tập theo những tấm gương dám nghĩ dám làm, Hân đã rủ 2 bạn của mình là Bảo Ngân và Nhật Minh thành lập nên nhóm dự án phi lợi nhuận về môi trường mang tên Green Hero để xây dựng một cộng đồng giảm thiểu rác thải nhựa, hướng đến một tương lai TP. Đà Nẵng sẽ cấm sử dụng đồ dùng nhựa một lần và phổ biến những sản phẩm thay thế có thể dùng lại được nhiều lần, hoặc là sản phẩm đó thân thiện, dễ dàng phân hủy trong môi trường.

Ngọc Hân cho biết: “Trước khi thành lập nhóm, em có tham gia một số dự án bảo vệ môi trường, tuy nhiên các dự án này chỉ chú trọng đến vấn đề tái chế rác thải nhựa chứ chưa chú trọng đến việc hạn chế rác thải nhựa.  Điều này khiến em thấy chỉ tái chể, tái sử dụng thì chưa giải quyết được vấn đề nên mục tiêu hoạt động của nhóm em là hạn chế rác thải nhựa một lần ngay từ ban đầu bằng cách thay thế các sản phẩm nhựa bằng các sản phẩm thân thiện với môi trường”.

Mặt dù khởi đầu chỉ có 12 thành viên nhóm nhưng sau gần 2 năm (đã có 23 thành viên chưa kể các tình nguyện viên) nhóm Green Hero đã tổ chức được 6 hoạt động kêu gọi chống rác thải nhựa. Trong đó, có chiến dịch Anti Plastic Staws Campaign (tháng 7/2017) đã vận động 5 quán cà phê không dùng ống hút nhựa mà có thể dùng ống hút tre thay thế. Tuy nhiên, chỉ có 2 quán đồng ý thực hiện và sau một thời gian 2 quán này vẫn quay trở lại dùng ống hút nhựa.

Ngọc Hân và Nhật Minh của nhóm Green Hero đang trao đổi với các chủ quán cà phê

Không thỏa mãn với kết quả đó, nhóm quyết tâm thực hiện lại dự án với quy mô lớn hơn, thời gian dài hơn, và đầu tư nhiều chất xám hơn. Dự án Rethink Your Plastic Straws (Hãy nghĩ lại khi bạn dùng ống hút nhựa) ra đời với sự ủng hộ và hỗ trợ của Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Đà Nẵng.

Nhật Minh chia sẻ: “Khi mới bắt đầu ai cũng hào hứng và đầy nghị lực nhưng khi bắt tay vào làm thì mọi thứ không “màu hồng” như chúng em tưởng tượng. Khi tiếp cận với 1 quán mà bị từ chối thì vẫn bình thường, nhưng bị từ chối liên tục gần chục quán thì chúng em bắt đầu nản, rồi lại tự động viên nhau cố gắng và những quán hiểu được dự án của bọn em, đồng ý tham gia một cách nhanh chóng, tích cực lại trở thành nguồn động lực để bọn em đi đến cuối dự án”.

Sau 4 tháng thực hiện dự án, Green Hero đã tiếp cận 217 quán caphe và có 88 quán quan tâm đến dự án cho email, 47 quán đồng ý gặp mặt và 31 quán đồng ý tham gia dự án. 31 quán này hiện đang sử dụng các loại ống hút thân thiện với môi trường thay thế hoàn toàn ống hút nhựa như: ống hút tre, ống hút giấy, ống hút sậy,…

Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Đà Nẵng Đinh Quang Cường đánh giá đánh giá kết quả mà các bạn làm được là một thành công lớn không chỉ đối với các bạn mà còn đối với thành phố, với phong trào chống rác thải nhựa. Ông cho rằng, mô hình này rất đáng để nhân rộng và trong thời gian tới, Sở sẽ nghiên cứu để có thêm sự hỗ trợ cho nhóm và tham mưu với thành phố cấp Giấy chứng nhận cấp thành phố cho các quán tham gia dự án.

Ông Đinh Quang Cường - Phó giám đốc Sở TN&MT TP Đà Nẵng tham khảo các loại ống hút thân thiện môi trường của dự án Rethink Your Plastic Straws

Khó khăn trong việc tìm ống hút thay thế

31 quán caphe tham gia dự án mỗi quán dùng một loại hoặc nhiều loại ống hút khác nhau. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có loại ống hút nào thực sự thỏa mãn khách hàng. ó

Chị Nguyễn Thị Phúc Tiên là nhân viên văn phòng đã nhìn thấy và sử dụng rất nhiều loại ống hút thay thế ống hút nhựa tại nhiều quán caphe cho biết: “Các loại ống hút thay thế đều có ưu điểm nổi trội so với ống hút nhựa là đảm bảo sức khỏe, không gây ô nhiễm môi trường, tuy nhiên, trong tất cả các loại ống hút thay thế thì vẫn chưa có loại nào làm mình hài lòng vì mỗi loại vẫn còn một vài nhược điểm như: ống hút bột thì làm cho nước uống bị nhạt vị một chút; ống hút tre, inox, thủy tinh thì phải dùng lại cảm giác không được sạch sẽ; ống hút giấy thời gian sử dụng hạn chế vì để lâu dễ bị ướt, rữa…”.

Anh Thanh Khiết - Quản lý quán caphe The Books rất đồng tình với việc thay đổi ống hút, tuy nhiên khi thay loại ống hút mới thì có rất nhiều phản hồi trái chiều của khách hàng về việc không sử dụng ống hút nhựa. “Họ có nhiều lý do để phản đối về vấn đề đó như: “em quen dùng ống hút nhựa rồi”, “em ngại uống trực tiếp vào ly lắm”, “ống hút thay thế chưa chắc sạch, ống hút inox ấy vệ sinh kĩ chưa đó?”… Đấy là những câu hỏi cửa hàng nhận được mỗi khi đưa đồ uống cho khách và thực tế thì lượng khách giảm trong những ngày đầu”, anh Khiết chia sẻ.

Ngoài ra, vấn đề chi phí cũng là một trở ngại vì hầu hết các loại ống hút thân thiện môi trường đều có giá thành cao hơn ống hút nhựa, chưa kể đến vấn đề bảo quản cũng vất vả hơn. Nhưng với cái tâm của người làm kinh doanh, mỗi quán đều tìm ra được cách giải quyết của riêng mình. Anh Thanh Khiết đã tiến hành khảo sát khách hàng và nhận thấy rằng, họ sẵn sàng thay đổi nếu vệ sinh đồ uống đạt chuẩn và có sản phẩm ống hút thay thế uy tín. Rồi anh tìm được những nhà cung cấp uy tín với mức giá phù hợp với sự trợ giúp của nhóm Green Hero. Còn chủ quán caphe Cá (Sơn Trà) - chị Nguyệt đã chọn cách nhập ống hút thay thế với số lượng lớn để được giá tốt và dùng các khoản lãi khác nhau để bù vô chi phí mua ống hút. Hay quán caphe Trình thì quyết liệt trong việc không dùng ống hút nhựa dù khách có yêu cầu để hình thành thói quen cho khách hàng.

Du khách nước ngoài rất hài lòng khi các quán cà phê không còn dùng ống hút nhựa

Cùng đồng hành với các quán caphe trong suốt thời gian vừa qua và trong thời gian tiếp theo, nhóm Green Hero cũng đang trăn trở làm sao để tìm được loại ống hút thay thế đảm bảo được các tiêu chí: thân thiện môi trường, giá cả phù hợp, đảm bảo chất lượng và vệ sinh.

Ngọc Hân cho biết: Trước đây, bọn em nhận thấy ống hút tre là loại ống hút đảm bảo được nhiều yêu cầu hơn cả vì nó vừa thân thiện môi trường, không ngâm tẩm hóa chất lại giữ được vị đồ uống, tuy nhiên, gần đây xuất hiện loại ống hút cỏ, sậy có nhiều ưu điểm hơn ống hút tre như không dùng lại, giá cả rẻ hơn ống hút tre.

Đứng trên vai trò là nhà sản xuất các sản phẩm thân thiện môi trường, trong đó có ống hút tre, anh Nguyễn Tấn Lộc – Giám đốc Công ty TNHH Eco Planet nhận định: “Khi bắt tay vào làm các dự án về môi trường mình không đặt kỳ vọng vào lợi nhuận mà mong muốn sẽ dần thay đổi thói quen tiêu dùng. Gía trị của ống tre khi bạn cầm vào một quán nước, một quán trà sữa nó không còn là giá trị về tiền bạc mà nó là giá trị về ý thức”.
 

Yến Nhi
Theo: baotainguyenmoitruong.vn