Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến. Hội thảo có hơn 200 đại biểu đại diện cho các hiệp hội, doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu và hiệp hội, doanh nghiệp tái chế, xử lý chất thải tham dự.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ TN&MT cho biết Luật bảo vệ môi trường 2020 đã thay đổi cách tiếp cận về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR). Theo đó, nhà sản xuất, nhập khẩu có hai loại trách nhiệm: (1) trách nhiệm tái chế đối với sản phẩm, bao bì áp dụng đối với sản phẩm, bao bì có giá trị tái chế; (2) trách nhiệm xử lý chất thải áp dụng đối với sản phẩm, bao bì chứa chất độc hại, khó có khả năng tái chế hoặc gây khó khăn cho thu gom, xử lý.
Đối với loại trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì (áp dụng đối với các nhóm sản phẩm (pin, ắc quy; điện, điện tử; săm, lốp; dầu nhớt; phương tiện giao thông và nhóm bao bì (thực phẩm; mỹ phẩm; thuốc; phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú; chất tẩy rửa; xi măng)): Nhà sản xuất, nhập khẩu sẽ thực hiện tái chế từ năm 2024 trở đi và được lựa chọn một trong hai hình thức: Tự mình tổ chức tái chế hoặc đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế sản phẩm, bao bì. Nếu nhà sản xuất, nhập khẩu lựa chọn tự mình tổ chức tái chế thì có thể tự thực hiện tái chế hoặc thuê đơn vị tái chế để thực hiện tái chế hoặc ủy quyền cho tổ chức trung gian để tổ chức thực hiện tái chế hoặc kết hợp các cánh thức nêu trên. Nếu nhà sản xuất, nhập khẩu không tự mình tổ chức tái chế mà lựa chọn đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế thì nhà sản xuất, nhập khẩu sẽ đóng tiền theo định mức tái chế (Fs) do Thủ tướng Chính phủ ban hành (dự kiến được ban hành trong năm 2023 và áp dụng từ ngày 01/01/2024).
Đối với loại trách nhiệm xử lý chất thải (áp dụng đối với các nhóm sản phẩm: pin dùng một lần; tã lót, bỉm, băng vệ sinh, khăn ướt dùng một lần; kẹo cao su; thuốc lá và các sản phẩm có thành phần nhựa tổng hợp): Nhà sản xuất nhập khẩu thực hiện trách nhiệm này từ năm 2022 bằng cách đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ các hoạt động thu gom, xử lý chất thải. Mức tiền đóng góp được thực hiện theo quy định tại Phụ lục XXIII của Nghị định số 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường.
Theo quy định của pháp luật, việc tiếp nhận, sử dụng đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế hay hỗ trợ xử lý chất thải phải bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch, đúng mục đích. Việc tiếp nhận, sử dụng tiền đóng góp tài chính hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải phải được công khai hằng năm trước ngày 31 tháng 3 của năm tiếp theo và có sự tham gia quyết định, giám sát bởi đại diện của các nhà sản xuất, nhập khẩu.
Hiện nay, triển khai quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR), Bộ TN&MT đang khẩn trương soạn thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành định mức chi phí tái chế (Fs) đối với các loại sản phẩm, bao bì và Thông tư của Bộ trưởng Bộ TN&MT ban hành Quy chế quản lý, sử dụng tiền đóng góp tài chính của nhà sản xuất, nhập khẩu vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải. Vụ trưởng Vụ Pháp chế cho biết ngoài phổ biến, giải đáp các thắc mắc về quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu tại Hội thảo, Bộ TN&MT muốn được tham vấn, xin ý kiến về hai dự thảo văn bản quy phạm pháp luật nêu trên.
Đối với loại trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì (áp dụng đối với các nhóm sản phẩm (pin, ắc quy; điện, điện tử; săm, lốp; dầu nhớt; phương tiện giao thông và nhóm bao bì (thực phẩm; mỹ phẩm; thuốc; phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú; chất tẩy rửa; xi măng)): Nhà sản xuất, nhập khẩu sẽ thực hiện tái chế từ năm 2024 trở đi và được lựa chọn một trong hai hình thức: Tự mình tổ chức tái chế hoặc đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế sản phẩm, bao bì. Nếu nhà sản xuất, nhập khẩu lựa chọn tự mình tổ chức tái chế thì có thể tự thực hiện tái chế hoặc thuê đơn vị tái chế để thực hiện tái chế hoặc ủy quyền cho tổ chức trung gian để tổ chức thực hiện tái chế hoặc kết hợp các cánh thức nêu trên. Nếu nhà sản xuất, nhập khẩu không tự mình tổ chức tái chế mà lựa chọn đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế thì nhà sản xuất, nhập khẩu sẽ đóng tiền theo định mức tái chế (Fs) do Thủ tướng Chính phủ ban hành (dự kiến được ban hành trong năm 2023 và áp dụng từ ngày 01/01/2024).
Đối với loại trách nhiệm xử lý chất thải (áp dụng đối với các nhóm sản phẩm: pin dùng một lần; tã lót, bỉm, băng vệ sinh, khăn ướt dùng một lần; kẹo cao su; thuốc lá và các sản phẩm có thành phần nhựa tổng hợp): Nhà sản xuất nhập khẩu thực hiện trách nhiệm này từ năm 2022 bằng cách đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ các hoạt động thu gom, xử lý chất thải. Mức tiền đóng góp được thực hiện theo quy định tại Phụ lục XXIII của Nghị định số 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường.
Theo quy định của pháp luật, việc tiếp nhận, sử dụng đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế hay hỗ trợ xử lý chất thải phải bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch, đúng mục đích. Việc tiếp nhận, sử dụng tiền đóng góp tài chính hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải phải được công khai hằng năm trước ngày 31 tháng 3 của năm tiếp theo và có sự tham gia quyết định, giám sát bởi đại diện của các nhà sản xuất, nhập khẩu.
Hiện nay, triển khai quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR), Bộ TN&MT đang khẩn trương soạn thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành định mức chi phí tái chế (Fs) đối với các loại sản phẩm, bao bì và Thông tư của Bộ trưởng Bộ TN&MT ban hành Quy chế quản lý, sử dụng tiền đóng góp tài chính của nhà sản xuất, nhập khẩu vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải. Vụ trưởng Vụ Pháp chế cho biết ngoài phổ biến, giải đáp các thắc mắc về quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu tại Hội thảo, Bộ TN&MT muốn được tham vấn, xin ý kiến về hai dự thảo văn bản quy phạm pháp luật nêu trên.
Tại Hội thảo, đại diện nhóm soạn thảo của Bộ TN&MT đã giới thiệu, giải đáp nhiều thắc mắc, câu hỏi cụ thể của các hiệp hội, doanh nghiệp trong thực hiện quy định trách nhiệm của nhà sản xuất, nhập khẩu. Về phía mình, các đại biểu đại diện cho các hiệp hội, doanh nghiệp cung đã đưa ra các ý kiến đóng góp cụ thể cho các quy định trong dự thảo văn bản quy phạm pháp luật để bảo đảm khả thi, minh bạch, công bằng và phù hợp với thực tiễn.
Thực hiện: Trung tâm Truyền thông tài nguyên và môi trường.
