Ngày 8 tháng 6 năm 2020: Nhân Ngày Đại dương Thế giới và hưởng ứng Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục Liên Hợp Quốc (UNESCO) chính thức khởi động Sáng kiến “Thanh niên và Đổi mới sáng tạo vì Đại dương xanh” nhằm thúc đẩy vai trò của thanh niên và các nhà khoa học trẻ cho các giải pháp về vấn đề giảm thiểu, tái chế, tái sử dụng và quản lý chất thải nhựa tại các Khu dự trữ sinh quyển thế giới ven biển tại Việt Nam. Sáng kiến được phát triển trong khuôn khổ hợp tác giữa UNESCO và các đơn vị có liên quan được thiết lập từ năm 2017 cho các giải pháp quản lý rác thải nhựa, hướng tới một nền kinh tế xanh bền vững tại Việt Nam.

Theo số liệu thống kê, hàng năm, khoảng 8 triệu tấn nhựa thải ra biển, tương đương cứ mỗi phút lại có một xe chở rác thải nhựa. Chỉ riêng tại Việt Nam, khối lượng rác thải sinh hoạt cũng đang gia tăng nhanh chóng. Theo báo cáo của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP), khoảng 730.000 tấn rác thải, phần lớn có nguồn gốc từ đất liền đổ ra đại dương hàng năm.

Sáng kiến “Thanh niên và Đổi mới sáng tạo vì Đại dương xanh” hướng đến tạo ra nền tảng lâu dài cho  các tài năng trẻ, là sinh viên các trường đại học và các nhà khoa học trẻ trên toàn quốc tham gia phát triển các giải pháp sáng tạo và thiết thực, tập trung vào các lĩnh vực Giảm thiểu, Tái sử dụng và Tái chế, góp phần xây dựng nền kinh tế tuần hoàn.  Trong khuôn khổ sáng kiến này, các nhóm thanh niên và các nhà khoa học trẻ sẽ được cung cấp hỗ trợ kỹ thuật từ các chuyên gia giàu kinh nghiệm thông qua các chương trình đào tạo. Các đề xuất được lựa chọn sẽ được hỗ trợ tài chính để triển khai thí điểm tại các Khu dự trữ sinh quyển thế giới của UNESCO tại các vùng ven biển, cụ thể là Khu dự trữ sinh quyển Cù Lao Chàm – Hội An cho chương trình năm 2020. Sáng kiến sẽ hỗ trợ các cộng đồng ven biển tại các Khu dự trữ sinh quyển thế giới giải quyết vấn đề rác thải nhựa, cải thiện môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống. 

Bên cạnh đó, chương trình ​​dự kiến sẽ hình thành Mạng lưới Thanh niên và các nhà khoa học trẻ hành động vì sự Đổi mới trong Khoa học và Kỹ thuật (U-INSPIRE) với vai trò như là một diễn đàn hỗ trợ chia sẻ kiến ​​thức và ý tưởng sáng tạo từ các thanh niên của Việt Nam trong các vấn đề về môi trường và phát triển của quốc gia.

Ông Micheal Croft – Trưởng đại diện của Tổ chức UNESCO tại Việt Nam, nhấn mạnh “thế hệ trẻ của Việt Nam đầy tài năng và luôn sẵn sàng cho các giải pháp cải thiện các vấn đề về phát triển ở tất cả các lĩnh vực. Chúng tôi tin tưởng rằng sự hỗ trợ và kết nối các tài năng sáng tạo trẻ này sẽ ươm mầm cho các sáng kiến cũng như thúc đẩy hơn vai trò của thanh niên cho tương lai phát triển bền vững của Việt Nam”
 

Hoạt động dọn sạch bãi biển Cù Lao Chàm (2019) do UNESCO và Khu Dự trữ sinh quyển Cù Lao Chàm phối hợp tổ chức-Ảnh UNESCO Việt Nam

Sáng kiến ​​này phản ánh cam kết mạnh mẽ của UNESCO trong hỗ trợ Việt Nam bảo tồn các hệ sinh thái biển và phát triển đại dương bền vững, góp phần vào việc triển khai Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển đến năm 2030, tầm nhìn 2045 và Kế hoạch hành động quốc gia về Quản lý rác thải nhựa Đại đương đến năm 2030.  Sáng kiến “Thanh niên và Đổi mới sáng tạo vì Đại dương xanh” được xây dựng dựa trên thành công của Sáng kiến “Nghệ thuật ​​Tái chế” triển khai từ năm 2018-2019 với mong muốn hỗ trợ thanh niên với vai trò những người tạo ra thay đổi quan trọng cho sự phát triển bền vững./. 

Trung tâm Truyền thông TN&MT