Trong dự thảo luật Bảo vệ Môi trường, Tổng cục Môi trường, Bộ TN-MT, đề xuất sửa đổi theo hướng hộ xả nhiều chất thải rắn hơn sẽ phải trả nhiều tiền hơn, thay vì tính phí theo đầu người bình quân như hiện nay.
Ông Nguyễn Thượng Hiền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Ảnh Lê Quân
Dự thảo luật Bảo vệ Môi trường sửa đổi đang được Tổng cục Môi trường, Bộ TN-MT soạn thảo, trong đó có nội dung quy định đối với chất thải rắn sinh hoạt hộ gia đình ở khu vực đô thị, dân cư tập trung.
Dự kiến, dự thảo luật này sẽ được trình Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội hóa XIV vào tháng 5.2020 và dự kiến trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp thứ 10 vào tháng 10 tới.
Hướng sửa đổi được đề xuất là đối với chất thải sinh hoạt hộ gia đình ở khu vực đô thị, khu dân cư tập trung, dự thảo Luật quy định theo hướng thu tiền thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn qua hình thức bán các túi sử dụng chất liệu thân thiện với môi trường.
Ông Nguyễn Thượng Hiền, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, lý giải thực chất đây là hình thức thu gom theo khối lượng, người xả nhiều rác sẽ phải trả nhiều tiền hơn, thay vì tính phí theo đầu người hay hộ gia đình như hiện nay.
Ông Hiền cũng cho rằng, cách thu phí như hiện nay chỉ đáp ứng được một phần kinh phí cho công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải.
Dự thảo Luật cũng quy định chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sẽ chỉ định các đơn vị đề xuất các loại bao bì thu gom rác thân thiện với môi trường. Tiền bán bao bì được hạch toán để bù đắp chi phí xử lý chất thải cho nhà nước.
Hộ gia đình có khối lượng chất thải phát sinh dưới 300 kg mỗi ngày có thể lựa chọn hình thức mua túi của UBND các tỉnh, thành. Trong trường hợp lượng chất thải lớn hơn 300 kg, các tổ chức, cá nhân phải ký hợp đồng với đơn vị có chức năng xử lý rác thải.
Dự kiến, dự thảo luật này sẽ được trình Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội hóa XIV vào tháng 5.2020 và dự kiến trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp thứ 10 vào tháng 10 tới.
Hướng sửa đổi được đề xuất là đối với chất thải sinh hoạt hộ gia đình ở khu vực đô thị, khu dân cư tập trung, dự thảo Luật quy định theo hướng thu tiền thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn qua hình thức bán các túi sử dụng chất liệu thân thiện với môi trường.
Ông Nguyễn Thượng Hiền, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, lý giải thực chất đây là hình thức thu gom theo khối lượng, người xả nhiều rác sẽ phải trả nhiều tiền hơn, thay vì tính phí theo đầu người hay hộ gia đình như hiện nay.
Ông Hiền cũng cho rằng, cách thu phí như hiện nay chỉ đáp ứng được một phần kinh phí cho công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải.
Dự thảo Luật cũng quy định chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sẽ chỉ định các đơn vị đề xuất các loại bao bì thu gom rác thân thiện với môi trường. Tiền bán bao bì được hạch toán để bù đắp chi phí xử lý chất thải cho nhà nước.
Đề xuất sửa luật Bảo vệ môi trường theo hướng ai xả rác nhiều sẽ phải nộp nhiều tiền hơn, thay vì tính theo đầu người bình quân trong hộ gia đình như hiện nay (Ảnh Trần Cường) |
Theo lãnh đạo Tổng cục Môi trường, sự gia tăng dân số nhanh chóng và tăng trưởng các ngành kinh tế công nghiệp, giao thông vận tải, xây dựng, nông nghiệp và làng nghề, y tế và du lịch đã làm phát sinh chất thải ngày càng lớn, với thành phần ngày càng phức tạp, gây khó khăn cho công tác thu gom, xử lý.
Trong tương lai, cần phải coi chất thải là tài nguyên và học tập kinh nghiệm của các nước biến chất thải thành tài nguyên.
Cụ thể, lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên cả nước khoảng 61.000 tấn/ngày, trong đó, khối lượng phát sinh tại khu vực nông thôn là 24.000 tấn/ngày.
Lượng chất thải rắn thông thường đã tăng từ 28 triệu tấn/năm vào năm 2009 lên 35,7 triệu tấn/năm vào năm 2015. Tốc độ gia tăng chất thải rắn khoảng 10% mỗi năm và còn tiếp tục gia tăng mạnh trong thời gian tới, cả về lượng và mức độ độc hại.
Riêng đối với chất thải rắn sinh hoạt đô thị, ước tính có 70.000 tấn phát sinh/ngày. Phát sinh chất thải rắn sinh hoạt đô thị trên toàn quốc tăng trung bình từ 10-16% mỗi năm. Rác thải nhựa và túi nilon khó phân hủy được sử dụng nhiều và thải bỏ ra môi trường, trôi nổi trong các nguồn nước mặt, vùng biển, gây ô nhiễm môi trường ở nhiều nơi, đã trở thành vấn đề bức xúc.
Trong tương lai, cần phải coi chất thải là tài nguyên và học tập kinh nghiệm của các nước biến chất thải thành tài nguyên.
Cụ thể, lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên cả nước khoảng 61.000 tấn/ngày, trong đó, khối lượng phát sinh tại khu vực nông thôn là 24.000 tấn/ngày.
Lượng chất thải rắn thông thường đã tăng từ 28 triệu tấn/năm vào năm 2009 lên 35,7 triệu tấn/năm vào năm 2015. Tốc độ gia tăng chất thải rắn khoảng 10% mỗi năm và còn tiếp tục gia tăng mạnh trong thời gian tới, cả về lượng và mức độ độc hại.
Theo cơ quan soạn thảo, dù luật Bảo vệ môi trường hiện hành và các nghị định, thông tư hướng dẫn đã quy định rất rõ về trách nhiệm của chủ nguồn thải phải thực hiện công tác phân định, phân loại chất thải tại nguồn, nhưng hầu như đến nay không thực hiện được.
Thống kê của Tổng cục Môi trường cho thấy, lượng chất thải rắn công nghiệp thông thường phát sinh hàng năm khoảng 25 triệu tấn, đặc biệt là tại các khu vực có hoạt động công nghiệp phát triển mạnh như Bắc Ninh, Đồng Nai, Bình Dương... Chất thải rắn công nghiệp phát sinh từ các ngành như sản xuất giấy, nhiệt điện than, hóa chất, phân bón....
Đối với chất thải nguy hại, lượng phát sinh trên toàn quốc ước tính khoảng 800.000 tấn/năm.
Tổng lượng chất thải rắn y tế phát sinh tại các bệnh viện, cơ sở y tế vào khoảng 450 tấn/ngày, trong đó có khoảng 47 tấn/ngày là chất thải rắn y tế nguy hại.
Lượng chất thải rắn từ hoạt động nông nghiệp phát sinh ước tính khoảng hơn 14.000 tấn bao bì hóa chất bảo vệ thực vật, phân bón các loại và khoảng 47 triệu tấn chất thải chăn nuôi.
Lê Quân/thanhnien.vn