Sáng nay, ngày 6/9, Siêu bão số 3 (Yagi) cách đảo Hải Nam, Trung Quốc khoảng 130km về phía Đông Đông Nam, cách Quảng Ninh 570km về phía Đông Đông Nam. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm Siêu bão mạnh cấp 16, giật trên cấp 17 và di chuyển theo hướng Tây. Dự báo, ngày 7/9 bão số 3 sẽ đi vào đất liền các tỉnh ven biển Bắc Bộ (Từ Quảng Ninh đến Nam Định), với cường độ gió cấp 12-13, giật cấp 16. Cường độ bão mạnh, vùng ảnh hướng rộng nên người dân trong trong khu vực này cần có biện pháp khẩn phòng chống bão Số 3.

Tính chất nguy hiểm của bão

Nhiều cơn bão, khi tâm còn nằm ngoài biển nhưng vùng gió mạnh và mưa lớn do bão gây ra đã vào sâu trong đất liền. Cơn bão số 3 năm nay (2024) là một điển hình. Nếu chúng ta chỉ chú ý tới vị trí tâm bão và đường đi của tâm bão, mà quên mất rằng gió mạnh và mưa lớn thường bao phủ một vùng rộng lớn xung quanh tâm bão thì sẽ rất nguy hiểm.

Gió bão mạnh (trên cấp 10) có thể trải rộng trong một vùng có bán kính khoảng 50km xung quanh tâm bão đối với một cơn bão nhỏ, và có thể tới hơn 150km đối với một cơn bão lớn. Khu vực có gió mạnh trên cấp 7 còn trải rộng hơn nữa, có thể cách tâm bão tới 500km trong một cơn bão lớn. Các chuyên gia khí tượng lưu ý, phải theo dõi thông tin về phạm vi bán kính gió mạnh trong các bản tin dự báo bão.

Khi tâm bão đi qua, gió lại yếu dần đi một cách nhanh chóng. Nhiều người cho rằng bão đã qua và chủ quan trong phòng chống. Di chuyển khỏi nơi trú ẩn lúc này cực kỳ nguy hiểm bởi thực tế sau đó gió lại mạnh trở lại và đổi hướng, rất nguy hiểm.

Các chuyên gia nhấn mạnh, chủ động tránh bão bằng cách theo dõi bản tin dự báo của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia và tuân thủ tuyệt đối thông tin chỉ đạo của chính quyền địa phương trong việc chằng chống nhà cửa – đi sơ tán – không ra khỏi nơi trú ẩn khi chưa có hiệu lệnh của chỉ huy.

Người dân cần làm gì trước bão?

Đối với ngư dân, thường xuyên theo dõi thông tin cảnh báo bão; giữ liên lạc tàu thuyền với đất liền; đưa tàu thuyền thoát khỏi vùng nguy hiểm hoặc vào nơi tránh trú bão an toàn.

Người dân cần gia cố nhà cửa, cắt tỉa cành cây; xác định vị trí an toàn để trú ẩn; chủ động sơ tán khỏi các nhà không đảm bảo an toàn; vùng cửa sông, ven biển nước dâng; bảo vệ lồng bè, tài sản, gia súc, gia cầm; tranh thủ thu hoạch các sản phẩm nông nghiệp.

Người dân cần dự trữ nước uống, lương thực thực phẩm, thuốc men, các vật dụng cần thiết đủ để dùng ít nhất 7 ngày; chuẩn bị sẵn đèn pin đề phòng mất điện, không sử dụng nến thắp sáng để tìm kiềm đồ trong không gian hạn chế, khu vực bếp gas vì dễ dẫn đến nguy cơ cháy nổ; chấp hành nghiêm sự chỉ đạo của chính quyền đề phòng mưa, lũ, lũ quét trước, trong và sau bão.

Người dân cần có số máy của đội cứu hộ, để khi gặp nguy hiểm có thể  kịp thời cung cấp thông tin chính xác, vị trí và tình trạng của mình cho đội cứu hộ.

Người dân không được làm gì trong bão?

Người dân không ở trên tàu, thuyền đã neo đậu, lồng bè, chòi canh, khu nuôi trồng thủy sản; cần ở trong nhà, nơi trú ẩn đảm bảo, tuyệt đối không ra ngoài.  Đặc biệt, người dân không trú, tránh bão dưới gốc cây, cột điện hoặc vật dễ đổ.

Người dân cần thường xuyên để mắt đến trẻ em, không để trẻ đến gần những khu vực nguy hiểm, như cống thoát nước, khe núi, cống rãnh,..

Cách ứng phó với lũ lụt sau bão

Người dân chuẩn bị thuyền, phao, bè, mảng, vật nổi; gia cố nhà làm gác lửng, lối thoát trên mái nhà để ở tạm, cất giữ đồ đạc để phòng lũ tiếp tục dâng cao.

Người dân cần di chuyển cầu dao chính hoặc hộp cầu chì và đồng hồ đo điện cao hơn mực nước lũ được xác định; di chuyển các thiết bị và vật dụng có giá trị ra khỏi các khu vực dễ bị ngập lụt như các tầng thấp lên tầng cao; Ngắt điện, gas và nước trong tòa nhà mình ở; chủ động sơ tán khỏi vùng bãi sông, vùng thấp trũng và vùng có nguy cơ sạt lở, lũ quét, đề phòng có thể lũ xảy ra ban đêm.

Khi có cảnh báo lũ, lụt xảy ra tại khu vực mình sinh sống, người dân lập tức di tản đến khu vực trú ẩn an toàn có nền đất cao hơn nếu được chính quyền địa phương yêu cầu; tránh xa các khu vực bị ngập lụt, ngay cả khi nước đang rút; không đi bộ, bơi lội hoặc lái xe qua vùng nước đang chảy xiết.

Khi vào laị nhà sau lũ lụt, người dân cần ngắt điện từ hộp cầu chì, cầu dao chính cho đến khi ngôi nhà của mình được làm khô an toàn; kiểm tra lại các thiết bị trong nhà và các bộ phận của ngôi để đảm bảo không bị hư hỏng nặng hoặc có nguy cơ đổ sập.

Người dân cần khẩn trương khắc phục hậu quả, ổn định đời sống, khôi phục sản xuất và thống kê thiệt hại; báo cáo kịp thời, đầy đủ, chính xác với chính quyền địa phương; tham gia dập dịch bệnh và xử lý môi trường nếu có.

“Do Siêu bão số 3 khi vào đất liền sẽ di chuyển nhanh, lượng mưa lớn, tập trung trong thời gian ngắn. Do vậy, nguy cơ ngập lụt và sạt lở đất cao tại khu vực Bắc bộ, đặc biệt Miền núi phía Bắc, từ ngày 6-8/9”, do vậy người dân phải hết sức lưu ý”, theo ông Hoàng Phúc Lâm, Phó GĐ TT Dự báo khí tượng thủy văn.

Thực hiện: Trung tâm Truyền thông tài nguyên và môi trường