Liên Hợp Quốc phát động đã kết thúc Thập kỷ đa dạng sinh học 2011 – 2020. Tuy vậy, thông điệp của Tổng Thư ký Liên hiệp quốc: “Nhân loại hãy sống hài hòa hơn với thiên nhiên, duy trì và quản lý sự đa dạng của tự nhiên vì sự phát triển của nhân loại” đã không được thực hiện trọn vẹn. Sự suy thoái của đa dạng sinh học vẫn tiếp diễn và đại dịch Covid-19 là hồi chuông thức tỉnh nhận thức và thúc đẩy hành động của con người vì thiên nhiên. Liên Hợp Quốc dự đoán trong thời gian tới, có khoảng 1 triệu loài sinh vật sẽ mất đi nếu chúng ta không có giải pháp…

Các em nhỏ tham gia thả động vật hoang dã về khu bảo tồn

Việt Nam là 1 trong 14 quốc gia có sự đa dạng sinh học cao nhất thế giới, với 176 khu rừng đặc dụng. Tuy vậy, đa dạng sinh học của Việt Nam cũng đang chịu áp lực ngày càng tăng do hoạt động của con người (khoảng 24 – 25 triệu người sống gần nơi có đa dạng sinh học cao) và tình trạng biến đổi khí hậu. Để bảo tồn đa dạng sinh học, Việt Nam đã xây dựng được hệ thống pháp luật khá đầy đủ, như Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đa dạng sinh học, các văn bản hướng dẫn Luật, các Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học…

Tuy vậy, coi trọng vai trò của người dân trong bảo tồn đa dạng sinh học, lắng nghe ý kiến của dân, tiếp thu tri thức bản địa của dân, giúp dân sống gắn bó với rừng, với đất… Đây là một của giải pháp vô cùng quan trọng, để bảo vệ thiên nhiên nói chung và Đa dạng sinh học nói riêng.

Đoàn viên thanh niên tham gia trồng rừng ngập mặn

Theo GS. TSKH Đặng Huy Huỳnh - Phó CT Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường VIệt Nam, thông tin của thời kỳ 4.0 rất quan trọng, nhưng xin chớ quên rằng, kiến thức của người dân được tích lũy từ bao đời cũng vô cùng quý giá gọi là tri thức bản địa.

“Hãy lắng nghe ý kiến của người dân, từ chuyện quy hoạch đến giám sát. Chính điều đó giúp họ thấy được rằng, việc bảo vệ tài nguyên này, bảo vệ cây này, đất này, chính là bảo vệ cho dòng họ, cho con cháu họ, họ sẽ tự tham gia. Điều này vừa có lợi cho kinh tế, vừa có lợi cho bảo vệ môi trường của chúng ta hiện nay và trong lương lai”.

Để thu hút hàng triệu người dân cùng bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học thì phải cải thiện sinh kế cho họ. Nếu người dân có thể sống được từ rừng, làm giàu được từ rừng và có quyền được hưởng thụ những lợi ích từ đa dạng sinh học đưa lại cho gia đình, họ sẽ sẵn sàng đứng ra bảo vệ.

Thực hiện: Trung tâm Truyền thông tài nguyên và môi trường