Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà phát biểu tại buổi tọa đàm

Đây là một trong những hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới và Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2021. Tham dự tọa đàm có các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý hoạt động trong lĩnh vực môi trường.

Phát biểu tại buổi tọa đàm, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà chia sẻ: Việt Nam hiện đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm và suy thoái đa dạng sinh học với tốc độ rất nhanh. Thực tế cho thấy, chúng ta sẽ phải hứng chịu hậu quả khôn lường nếu mất đi sự cân bằng giữa mối quan hệ con người và tự nhiên, trong đó, dịch bệnh Covid-19, hiện nay, cũng là hệ quả của sự mất đi cân bằng sinh thái. Ở những nước đang phát triển và một số khu vực trên thế giới vẫn đang khai thác và bóc lột từ tài nguyên thiên nhiên để phát triển, còn nền kinh tế tuần hoàn, carbon thấp… vẫn chưa thực sự ảnh hưởng rộng trên phạm vi toàn thế giới cũng như ở Việt Nam.

Để giải quyết được bài toán này, trong bối cảnh khi mô hình cũ, tư tưởng cũ vẫn còn thì cần có những phân tích để làm cơ sở hoàn thiện thực hiện những chủ trương lớn, phải có nhận thức bảo tồn để phát triển, phát triển dựa vào bảo tồn, hành động phải mang tính thực tiễn cao và phải có lộ trình điều kiện để thực thi.

Bên cạnh đó, cần nâng cao hơn nữa tính thực tiễn của các quy hoạch về bảo tồn. Các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, những người làm trong lĩnh vực môi trường ngoài tri thức, tình yêu với môi trường còn cần có ứng xử, trách nhiệm truyền tải thông điệp bảo vệ môi trường đến với người dân để giải quyết mối quan hệ con người với tự nhiên.

Quang cảnh buổi tọa đàm trực tuyến

Tại Hội thảo, các đại biểu đã được nghe 3 bài trình bày về giới thiệu Thập kỷ Liên Hợp Quốc về Phục hồi hệ sinh thái; Đánh giá các hệ sinh thái quốc gia và đề xuất một số định hướng phục hồi hệ sinh thái tại Việt Nam; Vấn đề phục hồi hệ sinh thái và thực tiễn ở Việt Nam.

Chia sẻ về hiện trạng suy thoái các hệ sinh thái ở Việt Nam, PGS.TS. Lê Xuân Cảnh, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho biết, đối với hệ sinh thái rừng mặc dù diện tích rừng tăng từ 7,8 triệu ha năm 1981 lên 14,6 triệu ha năm 2019 nhưng hiện tượng mất rừng vẫn tiếp diễn phức tạp tại nhiều nơi, từ vùng Tây Nguyên, Duyên hải miền Trung và Đông Nam Bộ. Tính đến năm 2020, độ che phủ rừng ở nước ta đã lên 42% trong đó diện tích rừng nguyên sinh còn khoảng 10%.

Đối với hệ sinh thái biển, biến đổi khí hậu đã làm cho đa dạng sinh học vùng bờ cùng với nguồn lợi thủy hải sản giảm sút. Các hệ sinh thái vùng bờ bị suy thoái và thu hẹp diện tích. Những năm gần đây, sự suy giảm nhanh chóng của hệ sinh thái san hô, thảm cỏ biển, ngoài nguyên nhân chủ yếu do tác động trực tiếp của con người, biến đổi khí hậu cũng là yếu tố chính đang đe dọa các hệ sinh thái quan trọng này. Ngoài ra, khai thác quá mức, tổ chức quy hoạch quản lý vùng ven biển, vùng biển thiếu khoa học và chưa hợp lý cũng làm suy giảm các hệ sinh thái.

Theo TS. Võ Thanh Sơn, Phó Viện trưởng Viện Tài nguyên và Môi trường, Đại học quốc gia Hà Nội, để công tác bảo tồn và phục hồi hệ sinh thái hiệu quả, chúng ta cần xác định và đặt thứ tự ưu tiên cho những vùng và khu vực cần được thực hiện công việc phục hồi sinh thái; tổng kết những mô hình thành công và thất bại cho các chương trình phục hồi hệ sinh thái trên cạn để rút kinh nghiệm và nhân rộng; xây dựng phương pháp luận cho công tác phục hồi hệ sinh thái thủy vực, hệ sinh thái ven biển và biển/đại dương; xây dựng chương trình đào tạo về phục hồi hệ sinh thái trong các trường đại học và viện nghiên cứu; xác định và phân bổ nguồn lực cho công tác phục hồi hệ sinh thái cả ở cấp quốc gia và địa phương.

Ngày Môi trường thế giới (5/6) do Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) phát động được Việt Nam hưởng ứng từ năm 1982 đến nay đã trở thành phong trào rộng khắp trên phạm vi cả nước góp phần nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu. Năm 2021, với chủ đề “Phục hồi Hệ sinh thái” (Ecosystem Restoration); đây là năm được Liên hợp quốc phát động cho một Thập kỷ phục hồi Hệ sinh thái nhằm ngăn chặn và đảo ngược sự suy thoái của các hệ sinh thái trên mọi lục địa và đại dương, giúp xóa đói giảm nghèo, chống biến đổi khí hậu và ngăn chặn sự tuyệt chủng hàng loạt.